Oʻdagʻa va oʻdagʻaylamoq

Hozirgi tilimizda oʻdagʻa ishlatilmaydi hisob, lekin oʻdagʻaylamoq badiiy asarlarda bot-bot koʻzga tashlanadi, baʼzan esa soʻzlashuvda quloqqa chalinadi.

Oʻdagʻa asosan xalq ogʻzaki ijodida uchraydi va boshliq, ishboshi maʼnolarini anglatadi:

Yigitlar ichida menman oʻdagʻa…

“Ravshan”.

Oʻdagʻaylamoq baland ovoz bilan doʻq urish, tahdid yoki poʻpisa qilishni anglatadi:

Joʻra ham Zamonga oʻdagʻaylab gapira boshladi.

N. Nazarov, “Zamon”.

Ilgarigi paytlarda ham boshliqlar doʻq-poʻpisa, tahdidga koʻproq moyil boʻlgan, shekilli, oʻdagʻaylamoq soʻzida ayni shu maʼno ustun kelgan va ish boshqarish maʼnosi butkul yoʻqolgan. Hayotda ham shunday, faqat doʻq va jagʻga tayanadigan odamlarda ish boshqarish qobiliyati boʻlmaydi.