Tadqiqot

Bu soʻz arabcha roʻza tutishni toʻxtatdi maʼnosidagi fatara feʼlidan yasalgan. Asliyatda roʻza tutishni toʻxtatish, nonushta qilish maʼnolarini anglatadi. Oʻzbek tilida quyidagi maʼnolarda qoʻllanadi:   1️⃣ Roʻza...

Bu soʻz eski oʻzbek tiliga fors-tojik tilidan oʻzlashgan. Oʻrxun-Enasoy yozma manbalarida, Mahmud Koshgʻariy lugʻatida uchramaydi. Zamaxshariy lugʻatida xurma, Alisher Navoiy asarlarida xurmo shaklida uchraydi. Xurmo...

Momaqaymoq – sariq toʻpgulli, shamolda uchib ketadigan toʻzgʻoq urugʻli oʻt. Uning qoqioʻt degan nomi ham bor. Bitta tushunchani ifodalagani uchun qoʻshib yoziladi. Bolalar momaqaymoqning toʻzgʻoqlarini...

Bayram kunlarida “Ayyomingiz bilan!”, “Ayyomlaringiz qutlugʻ boʻlsin!” kabi gaplarni koʻp eshitamiz. Ayyom oʻzi nima? Ayyom arabchadan olingan, asliyatda kunlar degan maʼnoni anglatadi. Oʻzbek tilida uch...

Bu ikki soʻz juvonmard soʻzining qisqargan shaklidir. Juvonmard forschadan olingan boʻlib, asliyatda olijanob, mard kishi; olijanob, mard maʼnolarini anglatadi. Oʻzbek tilida ikki xil maʼnoga...

Junbish soʻzi forschadan olingan. Asliyatda ijtimoiy hara­kat; harakatlanish, qimirlash maʼnolarini anglatadi. Oʻzbek tilida mustaqil ishlatilmaydi. Junbishga kelmoq yoki junbishga kirmoq iboralari tarkibida qoʻllanadi. Ushbu...

Koʻpchiligimiz boyaqish shaklini qoʻllaymiz va shu sababli ana shu variant toʻgʻri deb oʻylaymiz. Aslida toʻgʻrisi – boyoqish. Boyoqish soʻzi achinish uygʻotuvchi holatli, bechora, shoʻrlik maʼnolarini...

Dukkak aslan oʻzbekcha soʻz boʻlib, loviya, mosh kabi oʻsimliklarning donni oʻrab turuvchi ikki pallali poʻchogʻi; qoʻzoq; dukkakdoshlar mevasi maʼnolarini anglatadi:   Loviya dukkak chiqaribdi. Mosh dukkaklari....

Loʻttiboz soʻzi arabcha va forscha soʻzlar birikmasidan hosil boʻlgan. Birinchi qismidagi lutiy soʻzi Lut alayhissalomga tegishli degan maʼnoni anglatadi. Lut alayhissalom haqida gap ketganda...

Bu ikki soʻz tilimizda tez-tez qoʻllanib turadi. Lekin ularning asl maʼnosi nimaligi haqida koʻpchilik bilavermasa kerak. Kazo soʻzi arabchada shunday, shu kabi maʼnolarini anglatadi. Oʻzbekchada...