Oʻngingdan chapingga boqqancha boʻlmas
Husan Karvonlining “Oʻng bilan chapning farqi yoki nochor tarjimani oʻnglasa boʻladi(mi?)” sarlavhali maqolasini oʻqiganimga oʻn yildan oʻtibdi. Meni anchagina taʼsirlantirgani uchun mazmun-mohiyati hali ham yodimda. Unda atoqli turkman shoiri Maxtumqulining bir bayti tarjimasi haqida gap boradi:
Yuz yil yashab, tushsang ajal qoʻliga,
Chapingdan oʻngingga boqqancha boʻlmas.
Misradagi chapingdan oʻngingga iborasi xato oʻgirilgan, toʻgʻrisi oʻngingdan chapingga boʻlishi kerak. Nega?
Oʻngingdan chapingga shaklida oʻgirish asliyatga mos tushadi:
Ýüz ýaşaýyp düşseň ajal eline,
Sagyňdan soluňa bakança bolmaz.
Boshqa koʻplab mumtoz adiblar kabi Maxtumqulining ijodiga ham Islom dini katta taʼsir koʻrsatgan, chuqur singgan edi. Bu misrada umrning qisqaligi namoz soʻngida oldin oʻng, soʻng chapga beriladigan salom orasidagi vaqtga qiyoslanyapti. Goʻzal va hayotiy oʻxshatish. Maqolada bu tashbehga asos boʻlgan hadis borligi haqida ham aytiladi.
Muallif haqida
Orif Tolib – bir necha kitoblar, ilmiy, ilmiy-ommabop, adabiy-tahliliy va publitsistik maqolalar muallifi, muharrir, tilshunos. Daryo.uz nashri kolumnisti. “Ibrat farzandlari” loyihasining oʻzbek tilidan savodxonlik darslari ustozi. Oʻzbekiston yozuvchilar uyushmasi aʼzosi.
