Haqiqatan va haqiqatdan

Haqiqatan soʻzi arab tilidan kirgan, oʻzbekchada rosti bilan, chindan kabi maʼnolarni anglatadi:

 

Boshliqning avzoyi haqiqatan ham tashvishli edi.

N. Aminov, “Suvarak”.

 

Haqiqatan soʻzi modal soʻz boʻlib kelganda, yaʼni soʻzlovchining fikrga munosabatini bildirganda vergul bilan ajratiladi:

 

Haqiqatan, bu fikringizda jon bor.

 

Bu jumlada soʻzlovchi oʻzining va suhbatdoshining fikrini maʼqullayapti.

 

Haqiqatan soʻzi arab tilidan aynan olingan. Haqiqat soʻziga -dan qoʻshimchasi qoʻshib soʻz yasalganda boshqa maʼno hosil boʻladi:

 

Haqiqatdan yiroq narsalarni gapirmang.

 

🟢 Farqlash uchun: haqiqatdan soʻziga nimadan? deb soʻroq berish mumkin, haqiqatan soʻziga bunday soʻroq berib boʻlmaydi. Haqiqatan xuddi masalan, xususan, lutfan, shaxsan soʻzlari kabi yasalgan. Bu soʻzlarni ham masaldan, xususdan, lutfdan, shaxsdan shaklida ishlatish xato. Solishtiring:

 

Men unga shaxsan uchrashdim. ✅

Men unga shaxsdan uchrashdim. ❌

 

Demak, haqiqatan va haqiqatdan soʻzlarini mazmuniga koʻra farqlaymiz.