Yomonga oʻzining yomonligi kifoya
Bir shohning ikki vaziri bor edi. Biri aql-farosati, toʻgʻrisoʻzligi bilan eʼtiborga tushgan, podsho koʻp masalalarda undan maslahat olar edi. Bu vazir birovga yomonligi yoʻqligi bilan ajralib turar, uning “Yaxshi odamga yaxshi munosabatda boʻling, yomonga oʻzining yomonligi yetadi” degan gapi el orasida mashhur boʻlib ketgan edi.
Narigi vazir esa uning saroydagi mavqei va odamlar orasidagi obroʻ-eʼtiboriga hasad qilardi. Kunlarning birida hasadchi vazir podshoning qabuliga kirib, dedi: “O, podshoyi olam! Sevimli vaziringiz: “Shohimizning ogʻzidan yoqimsiz hid keladi”, deb aytdi”. Hukmdor sevimli vaziriga alohida mehr qoʻygandi, shu sababli bu vazirning soʻzlariga ishonmadi. Hasadchi esa shohning shunday munosabat koʻrsatishini hisobga olib qoʻygandi: “Uni huzuringizga chaqiring, sizga yaqinlashgan payti qoʻlini burniga olib boradi, shunda men bu gaplarni bekorga aytmaganimga amin boʻlasiz”, dedi u.
Hukmdor bosiqlik bilan buyurdi: “Yaxshi, uni chaqirib kel-chi”. Ichiqora vazir raqobatchisini ziyofatga taklif etdi va ovqatga juda koʻp sarimsoq qoʻshdi. Yemaganiga qoʻymadi. Tushlik tugagan zahoti birinchi vazirga uni podsho yoʻqlayotgani, zudlik bilan borishi kerakligi aytildi. U, ilojsiz, saroyga yoʻl oldi.
Podsho uning salomiga alik oldi-da: “Qani, menga yaqinroq oʻtir-chi”, deb buyurdi. Vazir hukmdorga yaqin kelgan zahoti sarimoq hidi bilinmasin deb qoʻllari bilan ogʻzini yopdi. “Ha, narigi vazirim toʻgʻri gapirgan ekan”, deb oʻyladi shoh. Soʻng bir qogʻozga maktub yozdi-da, uni eltib berishni vazirga topshirdi. Podsho kimnidir mukofotlashni istasagina oʻz qoʻllari bilan xat yozardi. Voqealar nima bila tugashini intiqlik bilan kutib turgan hasadchi vazirning hafsalasi bir boʻldi. “Bu yaramas qutulib qolibdi-da, uning ustiga mukofot ham olibdi” deb oʻyladi u va raqibidan xatni unga berishini iltimos qildi. Bagʻrikeng vazir uning iltimosini qabul qildi va qayerga, kimga eltib berishi kerakligi tushuntirdi.
Lekin xatda hech qanaqa mukofot haqida gap yoʻq edi. Unda “Bu xatni olib borgan kishining boshini tanasidan judo qiling!” deb yozilgan edi.
Birinchi vazirining saroyga sogʻ-omon kirib kelganini koʻrgan podsho bunda bir sir borligini angladi. Vazir unga boʻlgan voqealarni aytib berach, “Sen haq ekansan. Yomonga oʻzining yomonligi yetarli ekan”, dedi va donishmand vaziriga boʻlgan mehri yana bir karra ortdi.
Orif Tolib tarjimasi
“Irfon” taqvimi (2014-yil 1-chorak)da chop etilgan.
