Yuho
Izohli lugʻatga koʻra, bu soʻz oʻzbek tilida ikki xil maʼnoda ishlatiladi:
1️⃣ Barcha jonivorlarni aralash yeb, yutib yuboradigan afsonaviy maxluq.
2️⃣ Koʻchma maʼnoda: yebtoʻymas, ochofat.
Mavjud qonun-qoidalarni toptash evaziga...
“Reza-reza ter qopladi”: reza nima?
Baʼzi iboralarni tez-tez qoʻllab turamiz, lekin uning tarkibidagi soʻzlar qanday maʼno anglatishiga koʻp ham eʼtibor beravermaymiz. Reza soʻzi ham shundaylardan.
Reza forschadan kirgan, asliyatda ushoq,...
Gʻalati mashhurlar: toʻgʻrisi – xato, xatosi – toʻgʻri
Har narsaga koʻnikiladi, xatoga ham
Psixologlarning aytishicha, biror odat shakllanishi yoki yoʻqolishi uchun oʻrtacha bir oy vaqt kerak ekan. Muttasil qilinadigan yanglish ishga tana oʻrganib...
Qora oltin
Qora oltin iborasiga tez-tez duch kelamiz. Lekin uni koʻpincha neft maʼnosida tushunamiz, xolos.
Izohli lugʻatga koʻra, bu ibora neft va koʻmirga nisbatan ishlatiladi. Koʻmir maʼnosi...
“Tahakkum” nima degani?
Tahakkum bugungi tilimizda ishlatilmaydi. Lekin Navoiy va Bobur asarlarida ishlatilgan.
“Navoiy asarlari lugʻati” tahakkum soʻzini ikki maʼnoda sharhlagan:
Hukm yuritish, zoʻrlik bilan hukmronlik qilish; ustun chiqish;
Birovning...
“Dilgir” nima degani?
Shu soʻzni koʻpincha xato mazmunda qoʻllaymiz. Masalan, baʼzi joylarda dilgirni tiyrak, harakatchan, gʻayrati ichiga sigʻmaydigan degan maʼnoda yosh bolalarga nisbatan ishlatishadi. Aslida bu soʻzning...
“Mahsulot”ning oʻzbekchasi – tovar
Tilimizga oʻrnashib, oʻziga tegishli boʻlmagan hududlarni ham egallab olgan monopoltabiat soʻzlardan biri mahsulotdir. Bu soʻzni oʻrinli-oʻrinsiz qoʻllayveramiz. Uning turkiycha muqobili – tovarga esa juda...
“Karmon” oʻzimizniki
“Oʻzbek tilining izohli lugʻati” bu soʻzni rus tilidan kirgan deb koʻrsatibdi. Lekin uning kelib chiqishi turkiy tillarga taqaladi.
Rus tilshunosi M. Fasmer karman soʻzining etimologiyasi...
Sarxushmi yoki sarhush?
Xush va hush soʻzlarining farqi, bu soʻzlarni yozishda baʼzan chalkashliklar paydo boʻlishi haqida yozgandim.
Sarxush soʻzi imlosida ham ikkilanishlar boʻlib turadi. Fors tilidan olingan bu...
“Pisanda qildi”: pisanda nima?
Pisanda soʻzini koʻpincha kinoya maʼnosida tushunamiz. Aslida-chi? Bu soʻzning asl maʼnosi nima?
Izohli lugʻatga koʻra, pisanda fors tilidan kirgan, asliyatda didga toʻgʻri kelgan, maqbul; maqtovga,...
