“Oʻgʻrilik” bor, “oʻgʻirlik”-chi?
Bu soʻzni oʻgʻirlik tarzida yozish juda koʻp uchraydi. Hatto izohli lugʻatdagi oʻndan ortiq misolda bu soʻz oʻgʻirlik tarzida berilgan. Lekin bu xato. Nega? Chunki u lugʻatlardan oʻgʻrilik shaklida joy olgan. Oʻgʻirliq degan soʻz bor, lekin oʻgʻirlik yoʻq:
Oʻgʻirliq osh badanga yuqmas.
Maqol.
Soʻzni oʻgʻirlik shaklida yozishga uning feʼl varianti sabab boʻlsa kerak: oʻgʻirlamoq. Chunki oʻgʻrilamoq degan feʼl yoʻq-da. Mabodo oʻgʻrilamoq deb yozsangiz, yana xatoga yoʻl qoʻyasiz. Labirintga oʻxshaydi-a?
Oʻgʻirlik feʼl shakliga va talaffuzga mosligi sababli lugʻatlarga kiritilishi kerak.
Oʻgʻrilik oʻgʻrining ishini va shu ish bilan shugʻullanishni anglatadi:
Biron buyumni sifatsiz ishlab, aʼlo navga haq olish noinsoflik, vijdonsizlik, toʻgʻrirogʻi, oʻgʻrilikning boshqa bir turi-ku!
N. Safarov, “Olovli izlar”.
Oʻgʻrilikka oʻrgangan boʻlmang tagʻin, yaylovda yurib.
A. Muxtor, “Chinor”.
📌 Demak:
Oʻgʻrilik, oʻgʻirliq, oʻgʻirlamoq, oʻgʻrincha ✅
Oʻgʻirlik, oʻgʻriliq, oʻgʻrilamoq, oʻgʻirincha ❌
Muallif haqida
Orif Tolib – bir necha kitoblar, ilmiy, badiiy va publitsistik maqolalar muallifi, muharrir, tilshunos. Daryo.uz nashri kolumnisti. “Ibrat farzandlari” loyihasining oʻzbek tilidan savodxonlik darslari ustozi. Oʻzbekiston yozuvchilar uyushmasi aʼzosi.