“Oʻgʻrilik” bor, “oʻgʻirlik”-chi?

“Oʻgʻrilik” bor, “oʻgʻirlik”-chi?

Bu soʻzni oʻgʻirlik tarzida yozish juda koʻp uchraydi. Hatto izohli lugʻatdagi oʻndan ortiq misolda bu soʻz oʻgʻirlik tarzida berilgan. Lekin bu xato. Nega? Chunki u lugʻatlardan oʻgʻrilik shaklida joy olgan. Oʻgʻirliq degan soʻz bor, lekin oʻgʻirlik yoʻq:

 

Oʻgʻirliq osh badanga yuqmas.

Maqol.

 

Soʻzni oʻgʻirlik shaklida yozishga uning feʼl varianti sabab boʻlsa kerak: oʻgʻirlamoq. Chunki oʻgʻrilamoq degan feʼl yoʻq-da. Mabodo oʻgʻrilamoq deb yozsangiz, yana xatoga yoʻl qoʻyasiz. Labirintga oʻxshaydi-a?

Oʻgʻirlik feʼl shakliga va talaffuzga mosligi sababli lugʻatlarga kiritilishi kerak.

Oʻgʻrilik oʻgʻrining ishini va shu ish bilan shugʻullanishni anglatadi:

 

Biron buyumni sifatsiz ishlab, aʼlo navga haq olish noinsoflik, vijdonsizlik, toʻgʻrirogʻi, oʻgʻrilikning boshqa bir turi-ku!

N. Safarov, “Olovli izlar”.

 

Oʻgʻrilikka oʻrgangan boʻlmang tagʻin, yaylovda yurib.

A. Muxtor, “Chinor”.

 

📌  Demak:

Oʻgʻrilik, oʻgʻirliq, oʻgʻirlamoq, oʻgʻrincha ✅

Oʻgʻirlik, oʻgʻriliq, oʻgʻrilamoq, oʻgʻirincha ❌

Bizni kuzatib boring:

TelegramYouTube

Muallif haqida

Orif Tolib – bir necha kitoblar, ilmiy, badiiy va publitsistik maqolalar muallifi, muharrir, tilshunos. Daryo.uz nashri kolumnisti. “Ibrat farzandlari” loyihasining oʻzbek tilidan savodxonlik darslari ustozi. Oʻzbekiston yozuvchilar uyushmasi aʼzosi.