Lozimanda
Soʻzlashuv tilida lozimanda deyiladigan bu soʻzning asli – lozimomada. Arabcha lozim va forscha omada soʻzlaridan yasalgan, lugʻaviy maʼnosi – qilinishi, bajarilishi kerak boʻlgan (narsa) demakdir. Oʻzbekchada ayollar toʻy, tugʻuruq, mehmondorchilik kabi marosimlarga olib boriladigan biror buyum, kiyim-kechak, pishiriq kabi sovgʻalarni anglatadi:
Lozimandani yaxshilab bersangiz, bormasim bormi?
T. Alimov, Sovgʻa.
Bu gap hamroh boʻlgan besh ayolga ham maʼqul tushib, dasturxon tuzab, har qaysisi oʻz lozimomadasini gʻamlab joʻnadi.
“Yodgor”.
👉 Hozir jonli tilda toʻyma-toʻy, marosimma-marosim yuradigan, ishlatilmaydigan buyumlar, kiyilmaydigan kiyimlarga ham lozimanda soʻzi ishlatilyapti:
E, buni hech kim kiymaydi, lozimanda-ku bu!
Qanaqa toʻn kerak sizga, oʻgʻlim, kiyishgami yo lozimandagami?
Orif Tolib
📖 Izohli lugʻatdan foydalanildi.
Muallif haqida
Orif Tolib – bir necha kitoblar, ilmiy, badiiy va publitsistik maqolalar muallifi, muharrir, tilshunos. Daryo.uz nashri kolumnisti. “Ibrat farzandlari” loyihasining oʻzbek tilidan savodxonlik darslari ustozi. Oʻzbekiston yozuvchilar uyushmasi aʼzosi.