“Ohori toʻkildi”: ohor nima?
Ohor soʻzi fors tilidan olingan. Oʻzbek tilida uch xil maʼnoda ishlatiladi:
1️⃣ Ip, gazlama yoki kiyimga pardoz berish yoki qotirish uchun ishlatiladigan modda; kraxmal.
2️⃣ Shunday modda bilan yangi narsaga, kiyimga berilgan ishlov, pardoz.
3️⃣ Koʻchma maʼnoda: obroʻ, hurmat.
Ohor soʻzi qatnashgan bir nechta ibora bor:
Ohor bermoq – ohorlab pardoz bermoq, kraxmallamoq: chit toʻqilgach, unga ohor beriladi.
Ohori ketgan (yoki toʻkilgan) yoki ohordan tushgan – kiyilgan, tutilgan, eski: ohori ketgan doʻppi.
Ohori toʻkilmagan yoki ohordan tushmagan – 1) yangi, pardozi ketmagan, koʻp ishlatilmagan: ohori toʻkilmagan beqasam toʻn, ohordan tushmagan kamar. 2) koʻchma maʼnoda: obroʻsi ketmagan, hurmati saqlangan, baobroʻ; 3) koʻchma maʼnoda: ilgari ishlatilmagan, tutilmagan, yangi: ohori toʻkilmagan gap.
Ohorini toʻkmoq – 1) yangi narsani kiyib, tutib eskirtmoq, pardozdan tushirmoq; 2) koʻchma maʼnoda: obroʻsini toʻkmoq, behurmat qilmoq.
Eʼtibor bergan boʻlsangiz, yuqoridagi iboralarda ohor soʻzi baʼzan kraxmal maʼnosini anglatgan boʻlsa, baʼzida bu maʼnodan ancha uzoqlashgan.
📌 Demak:
Ohor, ohori toʻkildi, ohori ketdi, ohor berdi ✅
Oxor, oxori toʻkildi, oxori ketdi, oxor berdi ❌
Orif Tolib
Muallif haqida
Orif Tolib – bir necha kitoblar, ilmiy, badiiy va publitsistik maqolalar muallifi, muharrir, tilshunos. Daryo.uz nashri kolumnisti. “Ibrat farzandlari” loyihasining oʻzbek tilidan savodxonlik darslari ustozi. Oʻzbekiston yozuvchilar uyushmasi aʼzosi.