Avlodmi, ajdodmi?
Baʼzan gazeta-jurnallarda, saytlarda, nutqlarda avlod-ajdod, avlodu ajdodlar soʻzlari xato ishlatiladi. Yanglish qoʻllamaslik uchun ularning maʼnosini bilib olish kerak.
Avlod ota-bobodan qolgan nasl, bolalar, farzandlar demakdir:
U yaxshi odamlar avlodidan.
Temuriylar – Temur avlodi, boburiylar – Bobur avlodi.
(Gap Temur va Boburdan keyingilar haqida ketyapti.)
Ajdod esa ilgari oʻtgan nasl-nasab, ota-bobolardir:
Imom Buxoriy, Zamaxshariy, Najmiddin Kubro, Bahouddin Naqshband kabi buyuk ajdodlarimizning tavallud sanalari nishonlandi.
Ajdodlar ibrati avlodlar uchun namunadir.
❗️ Endi xato qoʻllanadigan holatlarga eʼtibor qaratamiz:
Oʻzbekistonda davlat mustaqilligi qoʻlga kiritilgach, shu zaminda asrlar osha istiqomat qilib kelgan avlodu ajdodlarimiz orzu-umidlari roʻyobga chiqa boshladi. ❌
Oʻzbekistonda davlat mustaqilligi qoʻlga kiritilgach, shu zaminda asrlar osha istiqomat qilib kelgan ajdodlarimiz orzu-umidlari roʻyobga chiqa boshladi. ✅
Bu zaminda avlodu ajdodlarimiz asrlar osha yashab kelmagan. Faqat ajdodlarimiz yashab kelgan. Avlodlar farzandlar, kelajak nasllardir. Ular oʻtmishda emas, hozir yoki kelajakda hayot kechiradi.
Olimning ezgu ishlari avlod-ajdodlari qalbida barhayot. ❌
Olimning ezgu ishlari avlodlari qalbida barhayot. ✅
Olimning amallari haqidagi xotiralar oʻtib ketgan ajdodlari emas, keyingi nasllar – avlodlar qalbida yashaydi.
📌 Demak, eslab qoling: oldingi nasllar haqida gap ketganda ajdod, keyingi nasllar toʻgʻrisida gapirilganda esa avlod soʻzidan foydalaning. Maʼnosini farqlab olsangiz, xato qoʻllash ehtimoli deyarli yoʻqqa chiqadi.
Orif Tolib
Muallif haqida
Orif Tolib – bir necha kitoblar, ilmiy, badiiy va publitsistik maqolalar muallifi, muharrir, tilshunos. Daryo.uz nashri kolumnisti. “Ibrat farzandlari” loyihasining oʻzbek tilidan savodxonlik darslari ustozi. Oʻzbekiston yozuvchilar uyushmasi aʼzosi.