Tadqiqot

Olimpiada haqidagi maqolada kelgan xartiya soʻzining maʼnosiga qiziqqanlar koʻp boʻldi. Xartiya ij­ti­moiy-siyosiy ahamiyat va mazmunga ega boʻl­gan ayrim hujjat va deklaratsiyalar­­ning nomi. Masalan:   Angliya hurriyatparvarlarining ulugʻ...

Koʻpchilik bu soʻzni bahiya yoki bahya tarzida xato yozadi. Menimcha, buning sababi – soʻzning maʼnosini bilmaslik. “Bir baxya qoldi” iborasidagi baxya vaqtni bildiruvchi soʻz emas....

Hijriy yil hisobiga Paygʻambarimiz Muhammad sollallohu alayhi va sallamning Makkai mukarramadan Madinai munavvaraga koʻchganlari, yaʼni hijratlari asos qilib olingan. Shuning uchun nomi hijriy taqvim...

Ruscha savodi “tvaya-maya” darajasida boʻlsa-da, oʻzbek tilini kamsituvchi odamlar uchrab qoladi. Ularning sevimli savollaridan biri shu: “Svejiy oʻzbekchada nima boʻladi? Masalan, svejiy karam?”. Mabodo...

Och biqiniga tushirdi, och biqiniga urdi, och biqiniga musht yedi kabi gaplarni koʻp eshitamiz. Xoʻsh, och biqin qayer? Buni bilish uchun oldin biqin soʻziga...

Bu ikki soʻz forscha xoja soʻzidan. Asliyatda obroʻ-eʼ­ti­borli kishi; xoʻjayin; savdogar; mu­rabbiy kabi maʼnolarni anglatadi. Tilimizda xoʻja va xoja maʼnodosh holatda ham, farqli maʼnolarda ham...

Yosh va yasha soʻzlarining bir oʻzakdan ekani sezilib turibdi. Yashil-chi? Mantiqan olganda uning ham qolgan ikki soʻz bilan ildizi bir. Yashillik – yashash, yasharish...

Bu ikki soʻzni asosan oldi-sotdi bilan bogʻliq jumlalarda eshitamiz. Lekin boshqa maʼnolarda ham qoʻllanadi. Ulgurji aslan turkiy soʻz. Oʻzbek tilida uch xil maʼnoda ishlatiladi:   1️⃣ Butun...

Erkaklar tomogʻidagi boʻrtiq oʻzbekchada nima deb atalashini soʻrashgan edi. Topgan-tutganlarim boʻyicha maʼlumot beraman. Bu soʻz oʻzbekchada kekirdak olmasi, qoʻshtomoq deyiladi. Lekin bu ikki atama izohli...

Motivatsiya soʻzini qoʻllash oxirgi paytlar juda urf boʻldi. Lekin bu soʻz izohli lugʻatga ham, milliy ensiklopediyaga ham, hatto imlo lugʻatlariga ham kiritilmagan. Motivatsiya lotincha movēre...