“Hisoblanadi” koʻpincha ortiqcha hisoblanadi
Sarlavhadagi ikkinchi hisoblanadi soʻzi qisqartirilsa, nima oʻzgaradi? Mazmunga mutlaqo zaxa yetmaydi, jumla esa loʻndalashadi. Demak, u ortiqcha.
Menimcha, bunday ifoda ruscha yavlyaetsya soʻzini kalka tarjima qilish natijasida urf boʻlgan. Ot kesimli gaplarni hisoblanadi, sanaladi soʻzlari bilan tugatmagan afzal. Bu feʼllarni qisqartirish yoki -dir bogʻlamasiga almashtirish mumkin:
Pul sivilizatsiyamiz mavjudligining asosi hisoblanadi.
Pul sivilizatsiyamiz mavjudligining asosidir.
Pul – sivilizatsiyamiz mavjudligining asosi.
Yoshlarning ijtimoiy faolligini oshirish ustuvor vazifa sanaladi.
Yoshlarning ijtimoiy faolligini oshirish ustuvor vazifadir.
Yoshlarning
ijtimoiy faolligini oshirish – ustuvor vazifa.
Bu soʻzni ishlatishning yanada sunʼiy shakli ham bor: boʻlib hisoblanadi. Bunaqa oʻsimtani olib tashlash esi joyida boʻlgan har bir insonning burchidir:
Shartnoma haq toʻlash uchun asos boʻlib hisoblanadi.
Shartnoma haq toʻlash uchun asosdir.
Shartnoma – haq toʻlash uchun asos.
Muallif haqida
Orif Tolib – bir necha kitoblar, ilmiy, badiiy va publitsistik maqolalar muallifi, muharrir, tilshunos. Daryo.uz nashri kolumnisti. “Ibrat farzandlari” loyihasining oʻzbek tilidan savodxonlik darslari ustozi. Oʻzbekiston yozuvchilar uyushmasi aʼzosi.
