Loʻndalik sari: -ganligi emas, -gani

Loʻndalik sari: -ganligi emas, -gani

Tahrirda loʻndalik prinsipi bor. Mazmun-mohiyatga taʼsir qilmaydigan har qanday qisqartirish maʼqullanadi. Qoʻshimchadan tortib butun boshli abzatslarni qisqartirish mumkin.

Bugun qoʻshimchalar tahririga oid bir jihat bilan tanishamiz. -ganligi qoʻshimchalar birikuvini aksariyat oʻrinlarda -gani shakliga almashtirish zarur:

 

Qor koʻp yogʻganligi tufayli dovon yoʻli berkitildi.

Qor koʻp yogʻgani tufayli dovon yoʻli berkitildi.

 

Doktorlar amaliyot ogʻir kechganligini aytdi.

Doktorlar amaliyot ogʻir kechganini aytdi.

 

-lik qoʻshimchasini qisqartirish imkonsiz boʻlgan oʻrinlar ham bor:

Fikrlash doirasining kengligi – koʻp oʻqiganlik belgisi.

 

Bu jumlada oʻqiganlik soʻzini oʻqigan shaklida bera olmaymiz. Shunday ekan, u tahrirga muhtoj ham emas. Loʻndalikni juda xohlagan kishi qoʻshimchani oʻzgartirishi mumkin:

Fikrlash doirasining kengligi – koʻp oʻqish belgisi.

 

🟢 -ganligi shakli koʻplikda ham uchraydi: oʻqiganliklari, bilganliklari, kelganliklari. Bunday soʻzlarni ham oʻqigani, bilgani, kelgani tarzida bergan maʼqul. Koʻplikni yoki hurmatni taʼkidlash juda zarur boʻlsa, oʻqiganlari, bilganlari, kelganlari tarzida ifodalash kerak.

Toʻgʻri, qoʻshimchalarning -ganligi, -ganlik, -ganliklari shaklida qoʻllanishi toʻla-toʻkis xato emas. Lekin tahrir nuqtayi nazaridan nuqsonli. Bu xuddi oʻqish, bilish, kelish soʻzlarini oʻqishlik, bilishlik, kelishlik tarzida ishlatishga oʻxshaydi.

 

Semizlikni tahrir emas, qoʻy koʻtaradi 😉

 

@oriftolib

Bizni kuzatib boring:

TelegramYouTube

Muallif haqida

Orif Tolib – bir necha kitoblar, ilmiy, badiiy va publitsistik maqolalar muallifi, muharrir, tilshunos. Daryo.uz nashri kolumnisti. “Ibrat farzandlari” loyihasining oʻzbek tilidan savodxonlik darslari ustozi. Oʻzbekiston yozuvchilar uyushmasi aʼzosi.