Anomal issiq: “anomal” nima degani?
Anomal soʻzi izohli lugʻatda yoʻq. Lekin u bilan oʻzakdosh anomaliya soʻzi sharhlangan. Anomal ana shu anomaliyaning sifat shakli.
Anomaliya yunoncha anomalia soʻzidan, asliyatda notekislik; meʼyordan...
Hijriy-qamariy yil hisobi
Hijriy yil hisobiga Paygʻambarimiz Muhammad sollallohu alayhi va sallamning Makkai mukarramadan Madinai munavvaraga koʻchganlari, yaʼni hijratlari asos qilib olingan. Shuning uchun nomi hijriy taqvim...
Darranda nima?
Kitoblarda, gazeta-jurnallarda “parranda-darrandalar” degan soʻzga duch kelgan boʻlsangiz kerak. Parranda nimaligini koʻpchiligimiz yaxshi bilamiz: har qanday qush zoti. Uyda boqiladiganlari uy parrandasi deyiladi. Masalan,...
Toʻrt muchaga nimalar kiradi?
“Toʻrt muchasi sogʻ” degan gapni koʻp eshitamiz. Badiiy adabiyotlarda ham bu ibora bot-bot koʻzga tashlanadi. “Mucha” soʻzining lugʻaviy maʼnosi “kishi aʼzosi”dir. “Toʻrt muchasi sogʻ”lik...
Pashsha va chivin: farqi nimada?
Bu soʻzni adashtirib qoʻllash koʻp uchraydi. Bir soʻzning shevalarda boshqa maʼnoda ishlatilishi odamlarning adabiy tildan foydalanishga ham taʼsir etishi mumkin.
Xullas, bugun pashsha va chivinning...
Ofitsiantning oʻzbekchasi nima?
Baʼzan chet tilidagi soʻz noqobil soʻz bilan mahalliylashtiriladi. Natijada shu soʻz tilga singmaydi. Gohida esa, yaxshi variant topsangiz ham, xalq qabul qilmaydi. Til shunaqa...
Tatbiq va tadqiq
Shu soʻzlarni yozishda tez-tez xatoga yoʻl qoʻyiladi.
Tatbiq arabchadan olingan, oʻzbek tilida amalda ishlatish, qoʻllash maʼnosini bildiradi:
Bu usulning tatbiqi mumkinligiga va gʻoyat foydaliligiga mutaxassislar iqror...
Saʼy-harakat: saʼy nima?
Bu juft soʻzni tez-tez ishlatib turamiz. Uning tarkibidagi saʼy soʻzi nimani anglatadi?
Saʼy soʻzi arab tilidan olingan, asliyatda haj ziyorati chogʻida Safo va Marva tepaliklari...
Shamol va sinonimlari
Shamol arabchadan olingan, asliyatda shimoliy shamol, sovuq shamol maʼnolarini anglatadi. Oʻzbek tilida havo harakatini, tabiat hodisasini bildiradi. Sinonimlar orasida bosh soʻz shu, asosan undan...
Bir chaqirim qanchaga teng?
Chaqirim turkiy soʻz, chaqirmoq feʼlidan yasalgan. Albatta, bunda yon atrofning tinch-osudaligi ham ahamiyatga ega. Hozir shahar sharoitida ovozingiz besh yuz metrga ham yetib bormasligi...