Тадқиқот

Носиржон Охуновнинг “Жой номлари таъбири” китобида Эски жўвага шундай таъриф берилади: “Тошкент шаҳридаги маҳаллалардан бирининг номи. Тарих фанлари доктори А. Муҳаммаджоновнинг ёзишича, жўва аслида жуъба, яъни бозор...

Бу катта спорт мусобақаси номи ўзбек тилида икки хил вариантда ишлатилади: Олимпиада ўйинлари, Олимпия ўйинлари. Иккаласи ҳам тўғри. Изоҳли луғатда иккала шакл тўғрилиги кўрсатиб...

Изоҳли луғат игрек сўзини шундай шарҳлаган:   1️⃣ Лотин алифбосида охирги ҳарфдан олдинги “Y” ҳарфининг номи. 2️⃣ Математикада: шу ҳарф билан ифодаланган номаълум (қидирилаётган) миқдор.   Бироқ ҳарф сифатида...

Миллий энциклопедияда баковул сўзига шундай изоҳ берилган: 1️⃣ Чингизхон даврида ва темурийлар саройида таом ва ичимликлар тайёрловчи ошпазлар бошлиғи. 2️⃣ Олтин Ўрда хонлигида қўшинга маош-улуфа улашиш,...

Хоразм шевасида пиёла коса дейилади. Бу бошқа шева эгаларига анчагина ғалати эшитилиши мумкин. Чунки коса пиёладан каттароқ, асосан суюқлик ва турли овқатлар солиб ичиш...

Шеваларда бири ўрнида бошқаси қўлланадиган ва шу сабабли баҳсларга сабаб бўладиган сўзлардан бири олча ва гилосдир. Бир жойда олча ўрнида гилос, бошқа жойда гилос...

Баъзида талаффузи яқин сўзларни янглиш қўллаймиз. Натижада маъно буткул ўзгариб кетади. Масалан, менталитетимизга ёт тушунча ибораси менталитетимизга ёд тушунча шаклида ишлатилиши кўп учрайди. Хўш,...

Байрамлар, хушхабарлар, муваффақиятлар билан қутлаш учун муборак сўзини ишлатамиз. Арабчадан олинган бу сўз барака, табаррук сўзлари билан ўзакдош. Аслиятда Худо марҳамат қилган; хайрли; бахтли...

Кеча им сўзи паролнинг ўзбекчаси экани ҳақида ёзган эдим. Бир обуначимиз имдан кўра ўрон яхши экани, бу сўз “Бобурнома”да қўлланганини айтиб қолди. Асардан шу...

Бу сўзни бугун ҳам ишлатамиз. Лекин парол маъносида қўлламаймиз. Гап имо, имо-ишора, имламоқ, им қилмоқ, им қоқмоқ сўзлари таркибидаги им ҳақида кетяпти. Маҳмуд Кошғарий “Девону луғатит...